Suchergebnisse

From the very beginning of the so-called Arab Spring in the winter of 2010, different authors drew parallels with the fall of communism and the democratization of Eastern Europe in 1989/1991. Even the name given to the political processes of the 2010 in North Africa was similar to the names of the political changes in communist Eastern Europe. The Eastern Europe parallel was strongly emphasized and the arguments that accompany it do carry some weight. However, this paper claims that because of the specificity of the communist regimes in Eastern Europe, its comparison to the Arab Spring is not completely adequate. Eastern Europe went through a triple transition and was later heavily influenced by the allure to join the European Union, unlike North Africa. Therefore, this paper stipulates that the Arab Spring is more adequately compared to the democratization of Central America then the democratization of Eastern Europe. ; Od samog početka takozvanog Arapskog proljeća u zimu 2010. godine različiti izvori povlače usporedbe s padom komunizma i demokratizacijom Istočne Europe 1989/1991. Čak je i sam naziv ovog političkog fenomena sličan nazivima političkih promjena u komunističkoj Istočnoj Europi. Usporedba s Istočnom Europom bila je snažno naglašavana, a argumenti koji tom toku misli idu u prilog imaju neku težinu. Međutim, članak tvrdi da, zbog iznimne specifičnosti komunističkih režima u Istočnoj Europi, usporedba s Arapskim proljećem nije u potpunosti adekvatna. Istočna Europa prošla je kroz trostruku tranziciju i bila je pod jakim utjecajem želje da se pridruži Europskoj uniji, za razliku od Sjeverne Afrike. Zbog toga članak tvrdi kako je demokratizacija Srednje Amerike daleko adekvatnija za usporedbu sa zemljama Arapskog proljeća.

Spoljna politika SAD predstavlja jednu od najvažnijih tema u današnjim geopolitičkim diskursima koji za nezaobilazno polazište uzimaju multipolarizaciju međunarodnih odnosa. Stoga će predmetno istraživanje u ovom radu biti zasnovano na ispitivanju mogućnosti savremene reafirmacije Monroove doktrine. Smisao toga je i pokušaj da se dodatno sagleda diplomatija SAD i eventualno pretpostavi njen dalji kurs u odnosu na danas pojačani uticaj Rusije i NR Kine u Srednjoj i Južnoj Americi. Prvi deo rada vezuje se za 19. vek igeostrateški kontekst američkog kontinenta koji je odredio model zapadne hemisfere (Severna, Srednja i Južna Amerika) – osnovu Monroove doktrine. Zamisao datog modela, kao jedinstvene interesne sfere SAD, u radu dobija na značaju i ocenom da je isti poslužio kao princip prilikom geostrateške podele Evrope nakon Drugog svetskog rata.U drugom delu rada sledi prikaz implementacije Monroove doktrine i uspostavljanja zapadne hemisfere putem intervencionističke politike koju su SAD sprovodile u 19. i 20. veku. Primeri pojedinih zemalja Srednje i Južne Amerike pokazuju intervencionizam zasnovan na kombinaciji ekonomske i vojne moći SAD, što je matrica prepoznatljiva i u drugim delovima sveta u kasnijem posthladnoratovskom periodu. Treći deo konkretno otkriva današnje prisustvo Rusije i NR Kine u zapadnoj hemisferi ukazujući na modele saradnje ovih zemalja sa zemljama Latinske Amerike. Zaključak je da je zapadna hemisfera SAD ponovo ugrožena, jer se u poslednje vreme beležipojačani uticaj drugih zemalja u regionu koji su SAD davno proglasile za svoju interesnu zonu.