Префіксоїди "супер-" і "мега-" як засоби оновлення футбольного лексикону: українсько-польські паралелі

Open Access

Abstract

Prefixoides super- and mega- as means of football lexicon renewal: Ukrainian and Polish parallelsThe article describes the neologisms with the prefixoides super- and megarecorded in the modern Ukrainian and Polish football Internet discourse. Those innovations add meaningfulness and dynamism to a text, render the word semantics more expressive and intensive, and contribute to the economy of language resources. In Ukrainian and Polish football Internet discourse the prefixoides super- and mega- are synonyms, and using them as structural components of neologism depends on the speaker's language and aesthetic tastes. The prefixoidal innovations are used for the nomination of different football processes, phenomena and actions, such as: a) football games; b) game moments; c) hits on the ball; d) scored goals; e) tactical moves by a team; f) individual players' technical moves; g) results of matches etc. Most often, the neologisms with the prefixoides super- and mega- contain the seme 'the best; exceeding the level of others,' while some are based on the semes 'powerful,' 'intensive,' 'effective,' 'the most modern.' When added to an anthroponym, neologisms which contain the prefixoides super- and mega- stress the football player's professionalism. In Ukrainian and Polish football Internet discourse, the formative base for prefixoidal neologism are usually borrowed lexemes, although in Polish there is a stronger tendency to use native lexemes in this capacity, some of which do not have direct counterparts in Ukrainian, for example, superłącznik, megawolej. The football lexicons of both languages absorbed military words to foster expressiveness by likening football to warfare. On the whole, the aspects of football described by the neologisms lead to the conclusion that for the speakers football is interesting as a game, but not as business or a commercial product. Prefiksoidy super- i mega- jako środki odnowienia leksyki związanej z piłką nożną: paralele ukraińskie i polskieArtykuł opisuje neologizmy z prefiksoidami super- i mega- zanotowane we współczesnym ukraińskim i polskim dyskursie internetowym dotyczącym piłki nożnej. Te innowacje nadają tekstowi wyrazu i dynamizują go, zwiększają ekspresywność i wyrazistość znaczenia słów, sprzyjają ekonomii środków wyrazu. Zarówno w ukraińskim, jak i polskim dyskursie internetowym dotyczącym piłki nożnej prefiksoidy super- i mega- są synonimami, a ich użycie jako elementów składowych neologizmów zależy od wyborów estetycznych mówiącego. Prefiksoidalne innowacje występują jako nazwy różnych procesów, zjawisk i działań związanych z piłką nożną: a) meczów; b)fragmentów gry; c) uderzeń piłki; d) goli; e) posunięć taktycznych drużyny piłkarskiej; f)technicznych zagrań poszczególnych graczy; g)wyników meczów itd. Neologizmy z prefiksoidami super- i mega- oparte są najczęściej na semie 'najlepszy; na wyższym poziomie niż inni', kiedy indziej zaś na semach 'potężny', 'intensywny', skuteczny', 'najnowocześniejszy'. W połączeniu z antroponimem neologizmy z prefiksoidami super- i mega- służą podkreśleniu profesjonalizmu gracza. W ukraińskim i polskim dyskursie internetowym związanym z piłką nożną za podstawę do tworzenia neologizmów prefiksoidalnych służą zwykle leksemy będące zapożyczeniami, przy czym w języku polskim nieco częściej występuje tendencja do używania w tym przypadku rodzimych leksemów, niekiedy niemających bezpośrednich odpowiedników w języku ukraińskim, np. superłącznik, megawolej. W obu językach opisujące piłkę nożną słownictwo zawiera słowa związane z wojskowością, co pozwala zwiększyć wyrazistość piłkarskiego języka przez zrównanie zmagań piłkarskich z działaniami wojennymi. Analiza określanych przez badane neologizmy aspektów futbolu skłania do wniosku, że użytkowników obu języków piłka nożna interesuje jako sport, nie zaś jako rodzaj działalności gospodarczej czy komercyjny produkt.