Maatschappelijk ongenoegen:De tijdgeest ontleed ; Societal discontent:Deciphering the Zeitgeist
In: van der Bles , A M 2017 , ' Societal discontent : Deciphering the Zeitgeist ' , Doctor of Philosophy , University of Groningen , [Groningen] .
Onrust en onbehagen zijn karakteristieke kenmerken voor deze tijd. In veel landen, waaronder Nederland, is de stemming in de samenleving dat de maatschappij diepe problemen heeft, verrot is. De campagne van president Donald Trump droeg bijvoorbeeld het idee uit dat de Amerikaanse maatschappij in diep verval is geraakt. Hoewel dit collectieve maatschappelijk ongenoegen dus belangrijke consequenties lijkt te kunnen hebben, werd het tot voor kort nauwelijks onderzocht. Het doel van dit proefschrift is het beantwoorden van de vraag: wat is maatschappelijk ongenoegen? Wij stellen voor om maatschappelijk ongenoegen te conceptualiseren als een aspect van de tijdgeest: een collectief gedeelde, impliciete, gegeneraliseerde perceptie van de staat van de maatschappij. Maatschappelijk ongenoegen is een deel van onze sociale realiteit: de collectieve perceptie dat wij, onze maatschappij als geheel, er slecht aan toe zijn. Om maatschappelijk ongenoegen te kunnen onderzoeken en meten, hebben we een operationalisatie ontwikkeld: een latente "general factor" Z. Met deze conceptualisatie en operationalisatie hebben we maatschappelijk ongenoegen nader onderzocht. We hebben gekeken naar consequenties: uit ons onderzoek blijkt dat maatschappelijk ongenoegen beïnvloedt hoe mensen krantenkoppen interpreteren en de kans op stemmen voor een extreme politieke partij vergroot. Tevens blijkt dat de mate van maatschappelijk ongenoegen samenhangt met mediagebruik. We hebben ook een internationale Z-schaal ontwikkeld om maatschappelijk ongenoegen tussen verschillende landen te kunnen vergelijken. Dit proefschrift levert dus een nieuwe benadering om maatschappelijk ongenoegen te onderzoeken. Onze resultaten tot nu toe stroken met deze benadering en wijzen richtingen aan voor toekomstig onderzoek. ; In recent years, a sense of doom and gloom about the state of society has loomed large in many countries around the world. The campaign of president Donald Trump embraced the idea that American society is in decline. While this collective societal discontent appears to have influenced major political developments in recent years, it until recently was scarcely studied. The aim of this dissertation is to answer the question: what is societal discontent? We propose to conceptualize societal discontent as an aspect of the "Zeitgeist": a collectively shared, tacit, generalized perception of the state of society. Societal discontent is an aspect of our social reality: The collective perception that we, our society as a whole, is doing badly. In order to the able to study and measure societal discontent, we developed an operationalisation: a latent "general factor" Z. With this conceptualisation and operationalisation, we subsequently studied the phenomenon societal discontent. We studied its consequences: Our research showed that societal discontent influences how people interpret newspaper headlines and predicts voting for extreme political parties. In addition, our research showed that there is a relationship between the extent of societal discontent and media use. We also developed an international Z-scale to compare societal discontent across countries. This dissertation provides a new approach to study societal discontent. Our results so far have been consistent with this approach and point to directions for future research.