Search results

ÖZETAYDIN SİYASET İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA HÜRRİYET PARTİSİHürriyet Partisi, çok partili hayata geçiş sonrası yaşanan demokratikleşme ve kalkınma sancısının bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Parlamento dışından değil Demokrat Parti'den türemiştir. DP, liberal bir söylemle iktidara gelmişti. Amacı özgürlüklerden ödün vermeden topyekûn bir kalkınmayı gerçekleştirmekti. Ancak parti, iktidarının ikinci döneminden itibaren 46 ruhu olarak da adlandırılan bu varoluş felsefesinden giderek uzaklaşmaya başladı. Siyasal ve ekonomik alanda yaşanan daralma parti içi muhalefeti veya iktidar mücadelesini beraberinde getirdi. Muhalif kanat, Menderes ve ekibi tarafından tasfiye edilince yeni bir parti kurma yoluna gidildi.HP, siyasal yelpazeye yeni bir ideolojik soluk getirme amacıyla yola çıkmadı. Tıpkı DP ve CHP gibi farklı toplumsal çıkarları bağdaştırmaya çalışan eklektik bir partiydi. Partinin en özgün yanı sahip olduğu kadronun niteliğinde yatmaktaydı. Aydınların ağırlıklı bir yer teşkil ettiği bir kadronun öncülüğünde kurulmuştu. Bu nitelik, partinin dayandığı toplumsal tabandan örgütlenmede izlediği stratejiye, ülkenin sorunlarına yaklaşım biçiminden siyasette yaşadığı başarısızlığa kadar birçok alanda etkisini göstermiştir.Parti üç yıllık bir ömre(1955-1958) sahip olmasına rağmen Türk siyasal hayatı üzerinde bu ömre sığmayacak ölçüde izler bırakmıştır. HP dikkate alınmadan ne DP'nin siyasi tarihi ne de CHP'nin geçirdiği değişim/dönüşüm yeterince anlaşılamaz. Benzer bir durum, 27 Mayıs'ın getirdiği anayasal ve ekonomi politik düzen için de geçerlidir. HP'nin sahip olduğu fikri birikim ve ekonomik, siyasal ve sosyal sorunların çözümüne ilişkin ortaya koyduğu yaklaşım boşa gitmemiş bu yeni dönemin şekillenmesinde somut yansımasını bulmuştur.ABSTRACTTHE FREEDOM PARTY IN THE CONTEXT OF INTELLECTUAL-POLITICS RELATIONSHIPThe Freedom Party emerged as an outcome of the democratisation and development throe experienced after the transition to multi-party system. It derived from not out of the Parliament, but from the Democratic Party. DP came into the power with a liberal rhetoric. Its aim was to carry out a total development without compromising freedom. However, the party started moving off its existential philosophy, called as 46 spirit, from the second term of its power onward. The recession in political and economic sphere brought about an intraparty opposition and a power struggle. When the opposing wing was purged by Menderes and his team, they resorted to establish a new party. HP (The Freedom Party) did not set off with the intent of giving a new ideological impulse to the political spectrum. It was an eclectic party which, just like DP and CHP, tried to reconcile different social benefits. The most original of the party was the quality of its staff. It was established under the guidance of a staff predominantly constituted by intellectuals. This quality showed its effects on numerous areas from the party's social base to its strategy in organisation, from its approach to the problems of the country to its failure in the political sphere. Although the party had a three-year-life (1955-1958), it left indelible marks on Turkish political life, which cannot be fit into such a short period. Without regarding HP, neither the political history of DP nor the shift/evolution CHP has undergone can be properly understood. A similar case is also true for the constitutional and economic-political system resulted from May 27. The intellectual accumulation of HP and its approach concerning the solutions of economic, political and social problems did not go to waste, but found its tangible reflection in the formation of this new era.

Turkey; Economic conditions; 20th century; articles from Hurriyet newspaper

1878'de Meclis-i Mebusan'ın kapatılmasından sonra yönetime muhalefet eden Jön Türkler, Meşrutiyet'in yeniden ilanını sağlamak için amansız bir mücadeleye girişmişti. Bu dönemde ülkenin dağılacağı endişesi taşıyan ve buna İkinci Abdülhamit'in yönetim anlayışının sebep olduğunu düşünen Jön Türkler, İttihat ve Terakki Cemiyeti çatısı altında örgütlenmişti. Osmanlı Devleti'nin tarihinde önemli bir yer tutan İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin İkinci Abdülhamit ile giriştiği mücadele, 1908'de Meşrutiyet'in ikinci kez ilan edilmesi ile başarıyla sonuçlandı. Ancak bu başarının kazanılmasında, "Makedonya Sorunu"nun kuruluşunu etkilediği Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin katkısı büyüktü. Yıllarca Meşrutiyet'in ilanını sağlayacak bir güce sahip olmayan cemiyet, bu gücü Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin Üçüncü Ordu subayları arasında yayılmış olması ile elde etti. Makedonya'da etnik unsurlara ait komite ve çeteler ile mücadele eden Üçüncü Ordu subayları arasında yayılan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti, çok kısa bir süre tarih sahnesinde kaldı. Fakat Talat Bey gibi Osmanlı Hürriyet Cemiyeti kurucuları İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin ve Osmanlı siyasetinin ileri gelen yöneticileri oldu. Ayrıca Makedonya'da kazandığı ihtilalci karakterini İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne aktararak, onun yapısını da kısmen değiştirdi. Bu çalışmada Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'nin ne gibi şartlar altında kurulduğu, kuruluşu ve ortadan kalkması konuları işlenecek.