Przestrzenne zróżnicowanie wydatków gmin na dopłaty do pobytu mieszkańców w zbiorowych gospodarstwach domowych w Polsce. Stan obecny i prognoza

In: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, Band 2, Heft 334

Abstract

Gminy jako najmniejsze jednostki samorządu terytorialnego w Polsce są odpowiedzialne za działania z zakresu pomocy społecznej. Rosnąca liczba osób starszych może wpływać na poziom wydatków związanych z zapewnieniem im opieki, w tym również tej całodobowej, świadczonej przez domy pomocy społecznej (DPS‑y). Od wielu lat systematycznie rosną wydatki gmin związane z pobytem ich mieszkańców w DPS‑ach i stanowią one coraz bardziej dotkliwy problem, zwłaszcza dla gmin o niższym poziomie rozwoju społeczno‑ekonomicznego. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie tych województw, w których gminy są i będą w najbliższej przyszłości najbardziej obciążone z tytułu dopłat do pobytu mieszkańców w DPS‑ach, i sprawdzenie, czy ma to związek z obserwowaną w nich sytuacją demograficzną. Dane poddane analizie statystycznej pochodziły z ogólnodostępnych źródeł: sprawozdań Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz opracowań Głównego Urzędu Statystycznego. Określono aktualną sytuację poszczególnych województw w zakresie starzenia się społeczeństwa oraz obciążenia wydatkami na dofinansowanie pobytu mieszkańców w DPS‑ach. Stwierdzono zróżnicowanie województw ze względu na stopień obciążenia przedmiotowymi wydatkami i brak zróżnicowania ze względu na udział osób starszych w populacji. W oparciu o modele trendu liniowego sporządzono również dla województw prognozy przedmiotowych wydatków gmin w perspektywie do 2020 roku. Wykazano, że największe obciążenie (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) dotyczyć będzie gmin zlokalizowanych na terenie województwa warmińsko‑mazurskiego. Przypadające w tym województwie na jednego mieszkańca wydatki będą ponad dwukrotnie wyższe niż w województwie mazowieckim.