Suchergebnisse

Celem artykułu jest przedstawienie roli programów komputerowych w analizie danych jakościowych i ilościowych w kontekście złożonych problemów badawczych. W artykule zaprezentowano potencjał tych narzędzi, ilustrując wybrane wyniki analiz badań własnych, ukazując jednocześnie możliwości i efekty połączenia wyników analizy jakościowej i ilościowej. Artykuł skupia się na wybranych aspektach związanych z wykorzystaniem programów komputerowych do analizy różno-rodnych danych. Szczegółowo opisano wykorzystanie programu MaxQda do analizy danych o charakterze jakościowym i ilościowym. Ponadto zaprezentowano wybrane metody analizy i opracowania materiału badawczego koncentrując się na procesach decyzyjnych przestępców. Omówione wyniki dotyczą badań własnych w których zastosowano metodę sondażową, metodę szacunkową oraz metodę wywiadu pogłębionego z elementami wywiadu narracyjnego. Jak wynika z doświadczeń badawczych, programy komputerowe bardzo usprawniają i ułatwiają analizę wieloaspektowego problemu badawczego, a szczególnie wspierają badacza w przypadku potrzeby porównywania wielu zmiennych o charakterze jakościowym i ilościowym, w różnych grupach badawczych.

Cel. W artykule zaprezentowano analizę jakościową dotyczącą decydenta – przestępcy, który złamał prawo przeciwko zdrowiu i życiu, w tym recydywisty penitencjarnego i osoby pierwszy raz skazanej. Zaprezentowane dane dotyczą: motywów działania, emocji w procesie decyzyjnym, oceny swojej osoby, wiedzy pochodzącej z kariery przestępczej, a także planów na przyszłość.
Metody badań. Zaprezentowane wyniki, są efektem jakościowej analizy 22 wywiadów pogłębionych, z elementami wywiadu narracyjnego.
Wyniki. Jak wynika z badań przestępcy, którzy złamali prawo przeciwko zdrowiu i życiu przejawiali motywy ekonomiczne i emocjonalne, przy czym przeważały motywy emocjonalne. W narracjach pojawiały się fragmenty wypowiedzi świadczące o zniekształceniach poznawczych. Wyniki badań dotyczące emocji pojawiających się w procesie podejmowania decyzji przestępczej wskazują, że u badanych pojawiały się emocje przyjemne i nieprzyjemne. Jednak w tej grupie badawczej najczęściej pojawiały się emocje pozytywne, którym zwykle towarzyszyło pobudzenie emocjonalne. Emocje w uznaniu badanych odgrywały ważną rolę w ich przestępczości i były oceniane, jako czynnik, który ograniczył ich racjonalne działanie. Badani posiadali wiedzę na temat przestępczości z własnych doświadczeń, samokształcenia i doświadczeń zdobytych przez znajomych przestępców. Badani przedstawiali różne plany na przyszłość, które dotyczyły zarówno życia zawodowego jak i prywatnego.
Wnioski. Badani w swoich narracjach dotyczących własnej osoby, wykazywali zniekształcenia poznawcze. Dlatego też, praca korekcyjna powinna skupiać się na tych zniekształceniach. Skutecznym rozwiązaniem w przypadku przestępców przeciwko zdrowiu i życiu mogłaby być resocjalizacja uwzględniająca elementy terapii poznawczo-behawioralnej. W związku z tym, że badani wysoko oceniali rolę emocji w popełnianiu przez nich przestępstw, również praca nad emocjami powinna stanowić ważny element działań korekcyjnych

Cel: Celem artykułu jest prezentacja analizy procesu podejmowania decyzji przestępczej w grupie osób które popełniły przestępstwa przeciwko mieniu. Przedmiotem badań była analiza postrzegania przez sprawców swoich własnych decyzji przestępczych oraz swojej roli w tym procesie.
Metody badań: W badaniach wykonano jakościową analizę wywiadów narracyjnych, które zostały przeprowadzone w polskich zakładach karnych na grupie 45 osób pierwszy raz skazanych oraz recydywistów penitencjarnych, którzy popełnili przestępstwa kradzieży, kradzieży z włamaniem oraz rozboju. Model teoretyczny badań wpisuje się w nurt postrzegania przestępcy, jako osoby racjonalnej, ale i również ograniczonej poznawczo.
Wyniki: Model podejmowania decyzji przestępczych różni się w zależności od rodzaju popełnionego czynu karalnego. Mimo tego można wyróżnić 3 etapy tego procesu na które to składają się czynności przeddecyzyjne, czynności centralne i czynności postdecyzyjne. Na każdym etapie decyzyjnym występują różne zniekształcenia poznawcze.
Wnioski: Nie ma jednego uniwersalnego modelu decyzyjnego dla wszystkich sprawców przestępstw przeciwko mieniu. Na każdym etapie procesu decyzyjnego pojawiają się u sprawców przestępstw zniekształcenia poznawcze, które zaburzają racjonalne decyzje i tym samym ułatwiają łamanie prawa.
Wnioski dla praktyki: Należy prowadzić dalsze badania nad procesem podejmowania decyzji przestępczych w poszczególnych kategoriach przestępstw w celu identyfikacji zniekształceń poznawczych oraz lepszego dopasowania profilaktycznych i korekcyjnych oddziaływań do pracy z osobami niedostosowanymi społecznie.
Wartość poznawcza: Prezentowane wyniki badań uzupełniają znaczne braki w literaturze, szczególnie polskiej. Badania pozwoliły zidentyfikować i opisać czynniki związane z popełnianiem przestępstw, które to są ważne z punktu widzenia odziaływań resocjalizacyjnych.