The relationship between total quality management and organizational citizenship behavior, organizational commitment, job attraction
ÖZET Bu araştırmada Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ile işe cezbolma, örgüte bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmaya konu olan TKY uygulamaları; müşteri memnuniyeti, çalışanların katılımı, yönetici liderliği, takım çalışması, ödül dağılımı, performans değerlendirmesi, sürekli gelişim ve güçlendirmedir. Araştırmanın birinci hipotezinde; TKY uygulamalarının arttıkça, örgüte bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışının da artacağı, araştırmanın ikinci hipotezinde ise, işe cezbolmanın TKY uygulamaları ile örgüte bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiyi güçlendirdiği öngörülmüştür. Araştırma, TKY uygulayan özel sektörlerden üretim alanında faaliyet gösterenlere uygulanmıştır. Araştırmaya 734 kişi katılmıştır. Yapılan faktör analizi neticesinde yukarıda belirtilen TKY uygulamalarından üç ana faktör belirlenmiştir. Bu faktörler: "Eğitim ve Gelişim", "Güçlendirme" ve "Demokratik Yönetim"dir. Bu üç faktör çerçevesinde TKY uygulamalarının örgüte bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi tartışılmıştır. Yapılan analizlerden elde edilen araştırma bulgularına göre; güçlendirme ile örgüte bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında yüksek bir ilişki vardır. En az ilişki ise demokratik yönetimledir. Böylece, araştırmanın birinci hipotezi doğrulanmıştır. TKY uygulamaları ile işe cezbolmanın etkileşiminin örgüte bağlılık üzerindeki etkisi araştırıldığında ise, işe cezbolmanın TKY uygulamaları ile örgüte bağlılık arasındaki ilişkiyi anlamlı bir seviyede etkilemediği, yalnız işe cezbolmanın demokratik yönetim ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiyi güçlendirdiği görülmüştür. Böylece, araştırmanın ikinci hipotezi kısmen doğrulanmıştır. Araştırmada yaş ve görev süresinin örgüte bağlılığı pozitif yönde ve anlamlı seviyede etkilediği görülmüştür. Sonuç olarak bu araştırma TKY, işe cezbolma, örgüte bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı konusunda yapılacak gelecek araştırmalara ışık tutacaktır.ABSTRACTThis study examined the relationship betweeen Total Quality Management (TQM) and job attraction, organizational commitment, organizational citizenship behavior (OCB). The basic criteria of TQM applications used in this research are customer satisfaction, employee involvement, managerial leadership, team work, reward allocation, performance appraisal, continuous improvement and empowerment. The first hypothesis of this research is: "The more applications of TQM increase, the more OCB and organizational commitment increase." The second hypothesis of this research is claimed that job attraction improves the relationship between TQM applications with organizational commitment and OCB. The research is applied to the National Quality Movement participant companies that operate under manufacturing sector. 734 participants have been provided. After factor analysis of TQM applications it is found that three main factors reflect TQM practices mentioned above. These factors are "Training and Development", "Empowerment" and "Democratic Management". According to these three factors, the impacts of TQM applications on organizational commitment and OCB is discussed. According to the analysis of the relationships between TQM with organizational commitment and OCB, it is found that empowerment has a high relation with organizational commitment and OCB. The lowest relation is with democratic management. Therefore, the first hypothesis of this research is supported. When the effect of interaction between TQM applications and job attraction on organizational commitment is investigated, results indicate that job attraction does not have a significant impact on the relation between TQM applications and organizational commitment. Job attraction only facilitates the relation between democratic management and OCB. Therefore, the second hypothesis is partially supported. It is also indicated that there is a positive and significant relationship between age, tenure and organizational commitment. As a result, this study gives some help to future researches about TQM, job attraction, organizational commitment and OCB.