Türkiye'de yapılan seçim ittifaklarının seçim sonuçlarına etkisi ; The effects of the election alliances in Turkey on election results
Demokratik sistemlerde seçimin önemi ve yeri tartışılmaz bir gerçektir. Seçimler ile halk kendisini yönetecek kişileri seçmektedir. Seçim yarışına giren adaylar herhangi bir siyasi partinin adayı ya da bağımsız aday olabilirler. 13 Mart 2018 tarihinde yapılan yasa değişikliğine kadar yapılan bütün seçimlerde siyasi partilerin seçim sürecinde yasa gereği ittifak yapmaları yasaktı. Yapılan yasa değişikliğiyle seçim ittifaklarının önündeki engeller kaldırılarak, siyasi partilerin seçimlerden önce ittifak yapmalarının önü açılmıştır. Dolayısıyla seçim ittifakları seçim sonuçlarını etkileyen önemli bir unsur haline gelmiştir. Seçim ittifakı birden fazla partinin seçimlerden önce veya seçim sırasında kalıcı ya da geçici güç, iş ya da eylem birliği yapması şeklinde tanımlanmaktadır. Seçim ittifaklarının seçim öncesi ittifaklar ve seçim sonrası ittifaklar türlerinin dünyada birçok örneği bulunmaktadır. Ülkemizde ise resmi olarak seçim ittifaklarıyla ilk kez 24 Haziran 2018 seçimlerinde karşılaşılmıştır. Yasa değişikliği sonrasında Türkiye'de yapılan seçimlerde ittifakların seçim sonuçlarına olan etkisi bu çalışmada kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Bu çalışma ile seçim ittifaklarının bölgeler ve iller bazında siyasi partilerin oy dağılımı üzerinde önemli bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Seçim ittifakının, oy oranı yüksek olan AK Parti ve CHP gibi siyasi partiler üzerindeki etkisinin daha düşük olduğu; baraj altında kalan İYİ Parti, SP ve BBP ve oy oranı düşük olan MHP gibi siyasi partiler üzerinde ise olumlu etkisinin daha fazla olduğu görülmüştür. Bu durum küçük partilere siyasi çizgilerine yakın olan ve baraj sorunu olmayan partiler ile pazarlık masasına oturma fırsatını sunmaktadır. HDP ise ittifaklardan bağımsız olarak girdiği son seçimlerde önceki seçimlere göre oy sayısını arttırmıştır. Ayrıca seçim ittifakları tüm siyasi partilere mecliste temsil edilme fırsatını da sunmaktadır. Seçim ittifakları Türk siyaset tarihine katkı sağlayarak siyasi partiler arasında yaşanan oy geçişlerini kolaylaştırmaktadır. Sonuç olarak siyasi partiler olanaklarını ve güçlerini bir araya getirerek yalnız başlarına ulaşamayacakları siyasi hedeflerine seçim ittifakları ile ulaşma şansı yakalamıştır. Seçim ittifakları hükümetlerin kurulmasında, meclisteki sandalye sayısının belirlenmesinde ve diğer siyasi süreçlerde siyasi partilerin aktif olmalarına olanak sağlamaktadır. Türkiye'nin kozmopolitik nüfus yapısı göz önünde bulundurulduğunda farklı siyasi partilerin ve bu partileri destekleyen farklı kitlelerin olduğu söylenebilir. Dolayısıyla seçim ittifakları farklı etnik yapıda ve inançtaki siyasal görüşlerin bir araya gelmesine de imkân sağlamıştır. Seçimlere katılım oranı 2015 yılında .6 iken, 2018 yılında ise .37 olarak gerçekleşmiştir. Seçimlere katılım oranında %0.77 birimlik artış, ittifaklara dâhil olan küçük siyasi partilerin mecliste temsil edilme şansının olacağı ümidiyle söz konusu partilerin seçmenlerinin sandığa gitmelerinden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla seçim ittifakları ülkemizde seçimlere katılım noktasında da önemli katkı sağlamıştır. Anahtar Sözcükler: Seçim İttifakı, Siyasi Partiler, İstatistiksel Analiz ; In democratic systems, the importance and place of election is an indisputable fact. With the elections, the people choose the people who will manage itself. Candidates entering the election race can enter to the elections as candidates for any political party or as independent candidates. Till the elections held until March 13, 2018, political parties were forbidden to make alliances in the election process, but with the amendment made on this date, the obstacle to the election alliance was removed and the way for political parties to make alliances before the elections was opened. So, the election alliances have been an important issue affecting the election results. The election alliance is defined as the fact that more than one party cooperates with permanent or temporary power, work or action before or during elections. There are many examples of the election alliances in the world, before and after the election. In Turkey, official election alliances were applied in the June 24, 2018 elections, the first time. In the elections after the amendment of the law, the effect of the alliances on the election results is comprehensively discussed in this study. By the study, it was determined that the election alliances had a significant effect on the distribution of votes of political parties on the basis of regions and provinces. HDP increased the number of votes compared to previous elections in the last elections it entered independently from alliances. It was observed that the election alliance had a lower impact on political parties such as the AK Party and the CHP which had a high voting rates, and had a positive effect on the political parties such as the IYI Party, the SP and the BBP that under the election threshold and the MHP with a low voting rate. This gives small parties the opportunity to sit at the bargaining table with parties that are close to their political lines and have no election threshold problems Election alliances also offer to all political parties the opportunity to be represented in parliament. Election alliances contribute to the history of Turkish politics and facilitate voting transitions among political parties. As a result, by bringing together the possibilities and powers, political parties have the chance to reach their political goals, which they could not reach alone, through election alliances. Election alliances enable political parties to be active in establishing governments, determining the number of seats in parliament, and other political processes. It can be said that there are different political parties and different fans who support these parties, when considering Turkey's cosmopolitan population structure. Therefore, the election alliances also allow to come together political views which different ethnicities and beliefs. While the rate of participation in the elections was 86.6% in 2015, it was 87.37% in 2018. The 0.77% increase in the participation rate is due to the small political parties' voters going to the polls. Because with the participation of these parties in the alliances, also the hope of party fans to be represented in the parliament will increase. Thus, electoral alliances have provided important contributions also to participation in the elections in Turkey. Key Words: Election Alliance, Political Parties, Statistical Analyses
