Suchergebnisse

The aim of this article is an attempt of comparative approach to the personality cult phenomenon, which formed the distinctive feature of three totalitarian political systems developed in Europe after the first world war, namely Italy during the rule of Benito Mussolini, Nazi Third Reich and the Stalinist Soviet Union. And so, after some general presentation of personality cults centered on three leaders of these totalitarian political systems, four general questions had been analyzed. These were as follows: some so-called "cult products", some methods used in the cult's propaganda, some functions of the cult of personality and finally some attitudes of totalitarian political leaders toward the cult of personality. ; Zadaniem niniejszego artykułu jest próba podejścia porównawczego do zjawiska kultu jednostki, które stanowiło cechę charakterystyczną trzech systemów politycznych o charakterze totalitarnym, które rozwinęły się w Europie po pierwszej wojnie światowej, a mianowicie Włochy pod rządami Benito Mussoliniego, nazistowska Trzecia Rzesza oraz stalinowski Związek Radziecki. Stąd też po ogólnej prezentacji zjawiska kultu jednostki w tych trzech systemach politycznych o charakterze totalitarnym, dokonano analizy czterech kwestii. A mianowicie: tak zwane "produkty kultu", metody używane w propagandzie kultu jednostki, funkcje kultu jednostki oraz postawy samych totalitarnych przywódców w stosunku do kultu jednostki skoncentrowanego na ich osobach.

The aim of this article is an attempt of comparative approach to the personality cult phenomenon, which formed the distinctive feature of three totalitarian political systems developed in Europe after the first world war, namely Italy during the rule of Benito Mussolini, Nazi Third Reich and the Stalinist Soviet Union. And so, after some general presentation of personality cults centered on three leaders of these totalitarian political systems, four general questions had been analyzed. These were as follows: some so-called "cult products", some methods used in the cult's propaganda, some functions of the cult of personality and finally some attitudes of totalitarian political leaders toward the cult of personality. ; Zadaniem niniejszego artykułu jest próba podejścia porównawczego do zjawiska kultu jednostki, które stanowiło cechę charakterystyczną trzech systemów politycznych o charakterze totalitarnym, które rozwinęły się w Europie po pierwszej wojnie światowej, a mianowicie Włochy pod rządami Benito Mussoliniego, nazistowska Trzecia Rzesza oraz stalinowski Związek Radziecki. Stąd też po ogólnej prezentacji zjawiska kultu jednostki w tych trzech systemach politycznych o charakterze totalitarnym, dokonano analizy czterech kwestii. A mianowicie: tak zwane "produkty kultu", metody używane w propagandzie kultu jednostki, funkcje kultu jednostki oraz postawy samych totalitarnych przywódców w stosunku do kultu jednostki skoncentrowanego na ich osobach.

This article discusses the conditions surrounding the flow of foreign direct investment (FDI) between the developing countries of Asia (East Asia, South-East Asia, Southern Asia, and Western Asia) and the countries with membership in the European Union (EU), including the so-called 'new' Member States (EU12). At the intra-regional and inter-regional levels, the flow is especially affected by the world economic crisis, which has effected changes in the positions of the analyzed countries on a global scale. The integration processes taking place in the EU also significantly affect the intensity of FDI flow within the group, while the processes taking place in the developing countries of Asia are not yet sufficiently enough advanced to significantly affect the flow of FDI. Inter-regional FDI flows take place between the subject regions and sub-regions. The observed phenomenon of emerging Asian net exporters of capital in the form of FDI to the European Union may be strengthened by the process of Asian integration. For the new EU Member States the developing Asian countries may constitute an alternative source of capital in the crisis conditions. ; Przedmiotem artykułu są uwarunkowania przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) między rozwijającymi się krajami Azji (Azji Wschodniej, Azji Południowo-Wschodniej, Azji Południowej i Azji Zachodniej) oraz krajami Unii Europejskiej, w tym nowymi krajami członkowskimi. Na przepływy wewnątrz-regionalne i międzyregionalne oddziałuje w szczególności sytuacja kryzysowa w gospodarce światowej, zmieniając pozycję analizowanych grup krajów w skali globalnej. Procesy integracyjne w ramach Unii Europejskiej oddziałują silnie na intensywność przepływów BIZ wewnątrz ugrupowania, podczas gdy procesy te w rozwijającej się Azji nie są jeszcze zaawansowane i ich oddziaływanie na przepływy BIZ jest niewielkie. Między analizowanymi regionami i subregionami dokonują się międzyregionalne przepływy BIZ. Obserwowane zjawisko wyłaniania się azjatyckich ...

Niniejszy artykuł opiera się na metodzie analityczno-syntetycznej oraz bazuje na teorii używanej w dyplomacji zwanej dyplomacją publiczno-pośredniczą. Autor analizuje metody i sposoby komunikacji misji dyplomatycznych w czasie pandemii COVID-19, która doprowadziła do wirtualizacji życia ludzkiego. Głównymi zagadnieniami artykułu są: działalność polityczna ambasad przed pandemią, nowe warunki, do jakich musiał dostosować się świat polityki i dyplomacji, problemy i ograniczenia wynikające z konieczności wirtualnego prowadzenia dyplomacji ze szczególnym uwzględnieniem problemów ambasad Krajów Trzeciego Świata i krajów słabo rozwiniętych technologicznie, konsekwencje wynikające z przeniesienia dyplomacji z płaszczyzny face-to-face na płaszczyznę świata wirtualnego, media społecznościowe i inne wirtualne sposoby komunikacji w działalności ambasad, konsulatów, światowych liderów i innych organizacji działających na rzecz stosunków międzynarodowych, strategie komunikacji ambasad ze swoimi obywatelami, obcokrajowcami oraz innymi zagranicznymi państwami oraz partnerami This article utilises the 'Mediated public diplomacy theory' to analyse the methods and means by which diplomatic missions communicate in times of the Covid-19 pandemic, which led to the virtualisation of people's lives. The main themes of the paper are among other things: the political activities of embassies before Covid-19 and the need to adapt to the new conditions of the pandemic; social media and other virtual means of communication in the activities of embassies, consulates, world leaders, NGOs, and Co-operations active in international relations arena. Besides, other topics discussed in the paper are strategic communication of diplomatic missions with their citizens, foreigners, other foreign nations, and partners; consequences resulting from the transition of face-to-face diplomacy to the virtual world, and finally, the problems and limitations arising from the necessity of an impromptu virtual functioning of the entire diplomatic community in the ...

Nowe lub istotnie ulepszone produkty i procesy biznesowe są jedną z kluczowych podstaw budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, państw i ich regionów. W tej perspektywie istotna staje się nie tylko identyfikacja czynników sprzyjających i wzmacniających procesy innowacyjne, ale także ograniczających te działania. W niniejszym artykule przybliżono istotę barier działalności innowacyjnej i dokonano ich podziału, charakteryzując m.in. przeszkody: ujawnione i odstraszające, wewnętrzne i zewnętrzne oraz kosztowe, dotyczące wiedzy, rynkowe i instytucjonalne. Badania empiryczne – oparte na danych gromadzonych przez GUS w ramach sprawozdań o innowacjach w przemyśle i sektorze usług – ukierunkowano na uchwycenie wiodących ograniczeń innowacyjności wielkopolskich przedsiębiorstw wraz z rozpoznaniem ewentualnych różnic w percepcji przeszkód dla innowacji wśród jednostek przemysłowych i usługowych z perspektywy 2019 i 2021 r. W opinii wielkopolskich przedsiębiorców zasadnicze ograniczenia innowacyjności generują czynniki kosztowe (zbyt wysokie koszty działalności innowacyjnej, trudności w pozyskaniu dotacji i subsydiów publicznych, brak możliwości finansowania innowacji ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych), dotyczące wiedzy (niedobór pracowników o odpowiednich umiejętnościach) oraz rynkowe (zbyt duża konkurencja na rynku). Bariery te są odczuwane z różnym natężeniem, częściej w przemyśle niż usługach, a ich negatywne oddziaływanie – mimo pozytywnych odchyleń w latach 2019–2021 – nie uległo osłabieniu do satysfakcjonującego poziomu. W świetle uzyskanych wyników badań zasadne wydaje się podjęcie działań zorientowanych na: zwiększenie dostępności do zróżnicowanych źródeł finansowania procesów innowacyjnych, kształcenie kompetentnych kadr pracowniczych, wsparcie wielkopolskich przedsiębiorstw w budowaniu ich pozycji konkurencyjnej.

Fani reprezentują zmianę w konsumowaniu mediów, a ich wzory zachowania są coraz częściej widoczne poza ich grupami, w innych środowiskach. Wraz z obserwowanym zwrotem ku społeczeństwu sieciowemu, którego emanacją są fandomy, zmienia się także pole konfliktu społecznego, funkcjonując w obrębie kultury. Władza kulturowa nad wytworami medialnymi należy już nie tylko do twórców, a wpływ mają na nią także użytkownicy, którzy przestają biernie konsumować produkty, twórczo je interpretując i angażując się w ich rozwój. Celem artykułu było ukazanie tego procesu na przykładzie przeprowadzonej analizy zawartości treści internetowych tworzonych wewnątrz środowiska fandomu serialu Gra o tron w tym spekulacji, które wielbiciele marki toczyli w kontekście rozwoju fabularnego.

Fans represent a shift in media consumption, and their patterns of behaviour are increasingly visible outside their communities, in other groups. With the observed shift towards a network society, of which fandoms are an emanation, the field of social conflict begins to operate within culture. Cultural power over media products no longer belongs only to the creators, but is also influenced by the users, who cease to passively consume products, creatively interpreting them and engaging in their development. The aim of the article was to show this process on the example of content analysis of internet entries created within the environment of the Game of Thrones fandom, including speculations which the fans of the brand carried out in the context of the plot development.

W 1989 r. w Polsce rozpoczął się proces zmian ustrojowych, które ukierunkowane były na przejście od państwa totalitarnego do demokratycznego oraz od gospodarki centralnie planowanej do wolnorynkowej. Pierwszym zauważalnym efektem tych zmian było zatowarowanie sklepów produktami spożywczymi z całego świata. W tym czasie konsumenci niechętnie sięgali po produkty pochodzące od lokalnych firm, kojarząc je z żywnością gorszej jakości. Z czasem wzorem innych krajów Unii Europejskiej nastąpiło znużenie tanim produktem spożywczym, powstającym na masową skalę. W efekcie regiony oraz poszczególne miasta rozpoczęły poszukiwania charakterystycznych dla nich potraw/produktów, które mogłyby się stać "jedzeniową marką" danego miejsca.
Celem opracowania jest wskazanie roli samorządu terytorialnego w tworzeniu rozpoznawalnego dla miasta/regionu produktu spożywczego. Jako przykład posłużyła tu wielkopolska gmina Trzcianka. Całość badań terenowych przypadła na 2021 r. Wykonano je metodą sondażu diagnostycznego. W ramach badań zrealizowano wywiady z pracownikami Urzędu Miasta w Trzciance, z właścicielami lokalnych piekarni oraz badania ankietowe z mieszkańcami gminy Trzcianka. Wykazano, że w opinii lokalnych przedsiębiorców wsparcie władz gminy ma bardzo duży wpływ na rozpoznawalność ich produktów. Zdaniem mieszkańców trzcianeckie pieczywo jest chętnie przez nich kupowane, choć nie jest kojarzone jako produkt lokalny. Badania wykazały, że brak akcji promocyjnej ukierunkowanej na wybrany produkt spożywczy sprawia, iż pochodzące z trzcianeckich piekarni pieczywo, licznie nagradzane na krajowych piekarskich konkursach, choć mogłoby być, nie jest "jedzeniową marką" Trzcianki.

Abstrakt: Jednym z najbardziej poważnych problemów związanych z prowadzeniem przez administrację publiczną usług elektronicznych w chmurze jest umowne zabezpieczenie praw administratora danych oraz praw osób, których dane są przetwarzane. Współpraca między organami publicznymi w państwach członkowskich UE, instytucjami UE i organizacjami międzynarodowymi przyczyniła się w latach 2019–2021 do zmiany warunków umownych, zabezpieczeń technicznych i domyślnych ustawień serwisów chmurowych tworzonych na podstawie umów między administracją publiczną a najpotężniejszymi twórcami oprogramowania i podmiotami świadczącymi usługi internetowe. W rozdziale omówiono wyniki dochodzenia, które w 2019 roku podjął Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD) celem oceny prawnych i praktycznych skutków korzystania przez instytucje, organy, urzędy i agencje Unii Europejskiej z produktów i usług Microsoft. Dochodzenie pozwoliło na dokonanie kilku kluczowych ustaleń. Najważniejszym z nich było stwierdzenie, że umowa licencyjna między Microsoftem a instytucjami unijnymi pozwoliła Microsoftowi jednostronnie określać i zmieniać niektóre parametry dotyczące przetwarzania danych w imieniu instytucji oraz zmieniać umowne obowiązki w zakresie ochrony danych. Ocenie poddano również środki techniczne, które Komisja Europejska wprowadziła w celu zahamowania przepływu danych osobowych generowanych przez produkty i usługi Microsoftu — głównie danych telemetrycznych — przesyłanych do tego przedsiębiorstwa. Ocena doprowadziła do wydania ogólnego zalecenia, by wszystkie instytucje UE przeprowadziły testy z zastosowaniem zmienionego i kompleksowego podejścia, podzieliły się wiedzą i rozwiązaniami technicznymi, które opracowały w celu zapobieżenia nieuprawnionemu przepływowi danych do Microsoftu, oraz informowały się wzajemnie o wszelkich problemach związanych z ochroną danych, które identyfikują z produktami lub usługami.

Niektóre produkty ubezpieczeniowe są w swojej konstrukcji stosunkowo uniwersalne i można je wykorzystać niezależnie od kraju, w którym się je nabywa. Jednak część oferty zakładów ubezpieczeń dopasowywana jest do lokalnych potrzeb społeczności. WStanach Zjednoczonych nie dziwią kompleksowe
ubezpieczenia ślubów i wesel, natomiast w Japonii od niedawna można ubezpieczyć się od fałszywego
oskarżenia o molestowanie w publicznych środkach transportu. Faktycznie, nękanie seksualne w metrze jest od dłuższego czasu ogromnym problemem, szczególnie w dużych japońskich miastach, takich
jak Tokyo czy Kyoto. Kultura kraju i duża rola hierarchii w społeczeństwie utrudniają ofiarom (głównie
młodym dziewczynom) wskazywanie i oskarżanie sprawców (głównie starszych od nich mężczyzn).
Dopiero od niedawna można zaobserwować rosnącą świadomość i coraz liczniejsze przypadki reakcji
na niechciane zachowania natury seksualnej. Budzi to spore emocje wśród mężczyzn, którzy obawiają
się kierowania pod ich adresem fałszywych oskarżeń.
W odpowiedzi na te obawy jeden z japońskich ubezpieczycieli wprowadził do swojej oferty produkt
reklamowany jako ubezpieczenie od fałszywych oskarżeń o molestowanie. Produkt jest podzielony
na trzy obszary: ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, pokrycie kosztów reprezentacji prawnej,
w tym honorarium adwokata, oraz pokrycie kosztów konsultacji prawnej.
Celem artykułu będzie bliższe przyjrzenie się temu produktowi i ustalenie, czy na pewno stanowi
innowację w zakresie ubezpieczania odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym oraz ubezpieczeniu ochrony prawnej, czy też japoński zakład ubezpieczeń wykorzystał zabiegi marketingowe w celu
dotarcia ze standardowym produktem do konkretnej grupy odbiorców, w odpowiedzi na zgłaszane
przez nich zapotrzebowanie w tym zakresie.

Celem opracowania jest interpretacja wyników oceny eksperckiej 50 polskich wsi, które charakteryzują się dużymi walorami kulturowymi. Ocena grupy miejscowości wiejskich miała na celu określenie możliwości utworzenia "Sieci Najciekawszych Wsi". W artykule przedstawiono podstawy metodyczne oceny oraz zróżnicowanie grupy wsi w zakresie wybranych cech. Celem tworzącej się "Sieci Najciekawszych Wsi" jest budowa markowego produktu turystycznego na obszarach wiejskich. Tworzenie "Sieci Najciekawszych Wsi" jest procesem długofalowym, któremu towarzyszy wiele celów w różnych aspektach funkcjonowania wiejskich miejscowości. Operatorem powstającego produktu markowego jest Polska Sieć Odnowy i Rozwoju Wsi (PSORW) – stowarzyszenie ok. 50 podmiotów, głównie samorządów gminnych. Rozkład przestrzenny wybranych do projektu 50 wsi pokazał, że największe zasoby materialnego dziedzictwa kulturowego charakteryzują się regiony, w których przeważała bardziej trwała zabudowa mieszkaniowa i gospodarcza (cegła, kamień, szachulec) przed II wojną światową – tj. w obszarach przyłączonych do Polski w 1945 roku (zachodniopomorskie, lubuskie, dolnośląskie, opolskie, warmińsko-mazurskie). Stan zachowania oryginalnych układów przestrzennych oraz fizjonomicznych zależał w dużej mierze od intensywności powojennych przekształceń osadnictwa wiejskiego pod wpływem industrializacji i urbanizacji. Stosunkowo dużo interesujących pod tym względem wsi znajduje się w rolniczych obszarach województwa podlaskiego, lubelskiego, małopolskiego, podkarpackiego. Wśród najlepiej ocenionych aspektów znalazły się: przyroda i krajobraz wewnątrz miejscowości, wyróżniki wsi, wjazdowe ciągi komunikacyjne, obiekty zabytkowe, przyroda i krajobraz w otoczeniu, układ ruralistyczny. Najsłabiej podczas oceny wypadły następujące aspekty: charakter i stan ogrodzeń, stan techniczny zabudowy, usługi, produkty, pamiątki, system opisu trasy, miejsca dla turystów, system informacji wizualnej.

This article discusses the conditions surrounding the flow of foreign direct investment (FDI) between the developing countries of Asia (East Asia, South-East Asia, Southern Asia, and Western Asia) and the countries with membership in the European Union (EU), including the so-called 'new' Member States (EU12). At the intra-regional and inter-regional levels, the flow is especially affected by the world economic crisis, which has effected changes in the positions of the analyzed countries on a global scale. The integration processes taking place in the EU also significantly affect the intensity of FDI flow within the group, while the processes taking place in the developing countries of Asia are not yet sufficiently enough advanced to significantly affect the flow of FDI. Inter-regional FDI flows take place between the subject regions and sub-regions. The observed phenomenon of emerging Asian net exporters of capital in the form of FDI to the European Union may be strengthened by the process of Asian integration. For the new EU Member States the developing Asian countries may constitute an alternative source of capital in the crisis conditions. ; Przedmiotem artykułu są uwarunkowania przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) między rozwijającymi się krajami Azji (Azji Wschodniej, Azji Południowo-Wschodniej, Azji Południowej i Azji Zachodniej) oraz krajami Unii Europejskiej, w tym nowymi krajami członkowskimi. Na przepływy wewnątrz-regionalne i międzyregionalne oddziałuje w szczególności sytuacja kryzysowa w gospodarce światowej, zmieniając pozycję analizowanych grup krajów w skali globalnej. Procesy integracyjne w ramach Unii Europejskiej oddziałują silnie na intensywność przepływów BIZ wewnątrz ugrupowania, podczas gdy procesy te w rozwijającej się Azji nie są jeszcze zaawansowane i ich oddziaływanie na przepływy BIZ jest niewielkie. Między analizowanymi regionami i subregionami dokonują się międzyregionalne przepływy BIZ. Obserwowane zjawisko wyłaniania się azjatyckich eksporterów netto kapitału w formie BIZ do Unii Europejskiej może być wzmacniane procesami integracyjnymi. Dla nowych krajów członkowskich UE azjatyckie kraje rozwijające się mogą stanowić alternatywne źródło kapitału w warunkach kryzysowych.

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ocena wpływu pandemii COVID-19 na obsługę wybranego segmentu rynku nieruchomości oraz na koszty związane z utrzymaniem obiektów.
PROBLEM i METODY BADAWCZE: Kwestionariusz ankiety z pytaniami otwartymi skierowano do wszystkich zarządców nieruchomości zrzeszonych w Instytucie Gospodarki Nieruchomościami, aby ocenić wpływ pandemii ­COVID-19 na wybrane aspekty rynku nieruchomości. Następnie dokonano zestawienia analitycznego polegającego na analizie danych dla określonego pytania z poszczególnych grup respondentów.
PROCES WYWODU: Pandemia COVID-19 wpłynęła na koszty obsługi nieruchomości, w tym w największym stopniu w obszarze dotyczącym utrzymania czystości. Równolegle zmieniły się oczekiwania właścicieli nieruchomości, w większości na typowe, ujawniające się w okresie kryzysów gospodarczych. Zarządzający nieruchomościami musieli zatem zmierzyć się z nowymi obowiązkami, a ich wynagrodzenie z tego tytułu nie uległo zmianie. Co ważne, dla takiej sytuacji rynkowej, nie zostało ono również obniżone. Zarządcy nieruchomości w zakresie części obowiązków zaczęli działać online, a ich zespoły zaczęły pracować hybrydowo. Przedsiębiorstwa rozwinęły się technologicznie poprzez zakup bądź zintensyfikowanie wykorzystania oprogramowania i sprzętu. Wdrożono również nowe zasady organizacji pracy, zapewniając wymagane środki bezpieczeństwa.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzone badania potwierdzają, że pandemia COVID-19 wpłynęła na wzrost kosztów utrzymania nieruchomości. Na skutek zmieniających się oczekiwań właścicieli obiektów oraz koniecznych do wdrożenia zasad bezpieczeństwa dla zarządców nieruchomości rozpoczął się czas intensywnej pracy. Równolegle czas pandemii COVID-19 wpłynął na rozwój technologii informatycznych wykorzystywanych przez zarządzających w swojej pracy oraz na upowszechnienie pracy zdalnej, która częściowo pozostanie obecna w dalszym funkcjonowaniu firm zarządzających.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ten artykuł jest jednym z nielicznych, które zajęły się wpływem pandemii COVID-19 na zmiany w obszarze kosztów utrzymania nieruchomości oraz zakres i sposób realizacji zadań przez zarządców nieruchomości. Warto jednak zauważyć, że nie potwierdzono, w jakim stopniu pandemia COVID-19 miała wpływ na powyższe oraz czy zauważone zmiany będą miały charakter stały. Uzasadnia to konieczność dalszych badań.

Venture capital (literally "high-risk capital") is designated for the financing of small companies that by themselves lack sufficient resources, but whose activities indicate potentially high profits in the future. It can play a special role in the development of the technologically advanced industries as well as in the growth of entrepreneurship understood as a readiness to establish new companies ("start-ups"). Two factors: First, the relatively small number of new companies as well as the number of companies subject to liquidation over the year ("firm turnover") in Japan, and second, the insignificant prestige associated with the profession of entrepreneur do not foster growth in the dynamics of this form of financing ventures. The cited indicator for Japan in among the lowest in comparison with other highly developed countries1, while the profession of entrepreneur is not the foremost dream of college graduates. They would much rather prefer realizing their professional careers as members of the government bureaucracy or employees of a major corporation2. However, this mindset is slowly changing, if for no other reason then, in spite of popular conviction, because most small companies are not established during periods of prosperity, but near the end of the downward phase of the economic cycle. That is exactly the phase Japan has been dealing with for several years now. Young, creative people, recruited from the unemployed, are seeking self-employment, using all possible opportunities embedded in the "again starting up" machinery of the economy. ; Venture capital (dosłownie kapitał wysokiego ryzyka) przeznaczony jest do finansowania małych firm, które same nie posiadają wystarczających zasobów, lecz ich działalność wskazuje na potencjalnie duże zyski w przyszłości. Szczególną rolę może on pełnić w rozwoju branż zaawansowanych technologicznie, a także we wzroście przedsiębiorczości, rozumianej jako gotowość do zakładania nowych firm ("star-ups"). Dwa czynniki: pierwszy - stosunkowo mała ...

Economic Transactions between Characters: Representations of Tourism Practices in Contemporary Croatian Literature and CultureThe aim of this paper is to examine the complex relational dynamics between tourism (both as a global phenomenon and a set of specific practices), space and economy in selected literary texts whose narratives are set in two different economic and political periods: socialism, and capitalism and democracy. Since these concepts cannot be easily understood through disciplinary knowledge, this paper will view the chosen literary texts as pre-disciplinary cultural products that generate specific "social knowledge" (Felski) which presents the fullness of the social world more successfully than other forms of culture or knowledge. The authors whose literary texts were included in this analysis are contemporary Croatian writers: Antun Šoljan, Zoran Ferić, Boris Dežulović and Jurica Pavičić. The first two authors wrote texts in which the relationships between tourists and locals are prevalently of symbolic and exchange value, and they mostly belong to the sphere of libidinal economy. Dežulović and Pavičić deal with contemporary tourism practices which change the identity of towns and people forever. In conclusion, these two accounts from different socioeconomic and political chronotopes are compared through the importance of space as a powerful resource in economic transactions between characters. Ekonomske transakcije subjekata: Reprezentacije turističkih praksi u suvremenoj hrvatskoj književnosti i kulturiNamjera je rada istražiti složenu dinamiku odnosa između turizma (promatranog i kao globalna pojava i kao skup specifičnih praksi), prostora i ekonomije u odabranim književnim tekstovima čije je pripovijedanje smješteno u dva različita ekonomska i politička razdoblja: socijalizam te kapitalizam i demokraciju. Kako se ti odnosi ne mogu jednostavno razumjeti kroz disciplinarno znanje, ovaj će rad promatrati izabrane književne tekstove kao preddisciplinarne kulturne proizvode koji stvaraju specifično "društveno znanje" (Felski) te tako predstavljaju složenost društvenog svijeta često uspješnije nego drugi oblici kulture i znanja. Suvremeni autori čiji su tekstovi uključeni u analizu su: Antun Šoljan, Zoran Ferić, Boris Dežulović i Jurica Pavičić. Prva dvojica autora napisali su tekstove u kojima je odnos između turista i lokalaca pretežno zasnovan na simboličkoj i razmjenskoj vrijednosti te uglavnom spada u sferu libidinalne ekonomije. Dežulović i Pavičić pišu o suvremenim turističkim praksama koje mijenjaju identitet gradova i ljudi zauvijek. Zaključno, te dvije reprezentacije različitih socioekonomskih i političkih kronotopa se uspoređuju kroz važnost prostora kao moćnog izvora u ekonomskim transakcijama likova. Transakcje ekonomiczne postaci: Reprezentacje praktyk turystycznych we współczesnej literaturze i kulturze chorwackiejCelem artykułu jest zbadanie złożonej dynamiki w relacji między turystyką (rozumianą zarówno jako zjawisko globalne, jak i zbiór konkretnych praktyk), przestrzenią i gospodarką w wybranych tekstach literackich, których narracje osadzone są w dwóch różnych okresach gospodarczych i politycznych: socjalizmie oraz kapitalizmie i demokracji. Ponieważ tych pojęć nie da się łatwo zrozumieć poprzez wąską "wiedzę dyscyplinarną", niniejszy artykuł traktuje wybrane teksty literackie jako pre-dyscyplinarne produkty kulturowe, które tworzą specyficzną "wiedzę społeczną" (Felski) i w ten sposób prezentują pełnię świata społecznego często skuteczniej niż inne produkty kultury czy wiedzy. W artykule analizowane są teksty współczesnych pisarzy chorwackich: Antuna Šoljana, Zorana Ferića, Borisa Dežulovića i Juricy Pavičicia. Utwory dwóch pierwszych autorów dotyczą relacji między turystami i mieszkańcami, które są ufundowane na wartości wymiany symbolicznej i należą do sfery ekonomii libidinalnej. Dežulović i Pavičić piszą o współczesnych praktykach turystycznych, które na zawsze zmieniają tożsamość miast i ludzi. Podsumowując, te dwie reprezentacje różnych chronotopów socjoekonomicznych i politycznych porównane są przy uwzględnieniu znaczenia przestrzeni jako istotnego zasobu w transakcjach gospodarczych pomiędzy postaciami.

Economic Transactions between Characters: Representations of Tourism Practices in Contemporary Croatian Literature and CultureThe aim of this paper is to examine the complex relational dynamics between tourism (both as a global phenomenon and a set of specific practices), space and economy in selected literary texts whose narratives are set in two different economic and political periods: socialism, and capitalism and democracy. Since these concepts cannot be easily understood through disciplinary knowledge, this paper will view the chosen literary texts as pre-disciplinary cultural products that generate specific "social knowledge" (Felski) which presents the fullness of the social world more successfully than other forms of culture or knowledge. The authors whose literary texts were included in this analysis are contemporary Croatian writers: Antun Šoljan, Zoran Ferić, Boris Dežulović and Jurica Pavičić. The first two authors wrote texts in which the relationships between tourists and locals are prevalently of symbolic and exchange value, and they mostly belong to the sphere of libidinal economy. Dežulović and Pavičić deal with contemporary tourism practices which change the identity of towns and people forever. In conclusion, these two accounts from different socioeconomic and political chronotopes are compared through the importance of space as a powerful resource in economic transactions between characters. Ekonomske transakcije subjekata: Reprezentacije turističkih praksi u suvremenoj hrvatskoj književnosti i kulturiNamjera je rada istražiti složenu dinamiku odnosa između turizma (promatranog i kao globalna pojava i kao skup specifičnih praksi), prostora i ekonomije u odabranim književnim tekstovima čije je pripovijedanje smješteno u dva različita ekonomska i politička razdoblja: socijalizam te kapitalizam i demokraciju. Kako se ti odnosi ne mogu jednostavno razumjeti kroz disciplinarno znanje, ovaj će rad promatrati izabrane književne tekstove kao preddisciplinarne kulturne proizvode koji stvaraju specifično "društveno znanje" (Felski) te tako predstavljaju složenost društvenog svijeta često uspješnije nego drugi oblici kulture i znanja. Suvremeni autori čiji su tekstovi uključeni u analizu su: Antun Šoljan, Zoran Ferić, Boris Dežulović i Jurica Pavičić. Prva dvojica autora napisali su tekstove u kojima je odnos između turista i lokalaca pretežno zasnovan na simboličkoj i razmjenskoj vrijednosti te uglavnom spada u sferu libidinalne ekonomije. Dežulović i Pavičić pišu o suvremenim turističkim praksama koje mijenjaju identitet gradova i ljudi zauvijek. Zaključno, te dvije reprezentacije različitih socioekonomskih i političkih kronotopa se uspoređuju kroz važnost prostora kao moćnog izvora u ekonomskim transakcijama likova. Transakcje ekonomiczne postaci: Reprezentacje praktyk turystycznych we współczesnej literaturze i kulturze chorwackiejCelem artykułu jest zbadanie złożonej dynamiki w relacji między turystyką (rozumianą zarówno jako zjawisko globalne, jak i zbiór konkretnych praktyk), przestrzenią i gospodarką w wybranych tekstach literackich, których narracje osadzone są w dwóch różnych okresach gospodarczych i politycznych: socjalizmie oraz kapitalizmie i demokracji. Ponieważ tych pojęć nie da się łatwo zrozumieć poprzez wąską "wiedzę dyscyplinarną", niniejszy artykuł traktuje wybrane teksty literackie jako pre-dyscyplinarne produkty kulturowe, które tworzą specyficzną "wiedzę społeczną" (Felski) i w ten sposób prezentują pełnię świata społecznego często skuteczniej niż inne produkty kultury czy wiedzy. W artykule analizowane są teksty współczesnych pisarzy chorwackich: Antuna Šoljana, Zorana Ferića, Borisa Dežulovića i Juricy Pavičicia. Utwory dwóch pierwszych autorów dotyczą relacji między turystami i mieszkańcami, które są ufundowane na wartości wymiany symbolicznej i należą do sfery ekonomii libidinalnej. Dežulović i Pavičić piszą o współczesnych praktykach turystycznych, które na zawsze zmieniają tożsamość miast i ludzi. Podsumowując, te dwie reprezentacje różnych chronotopów socjoekonomicznych i politycznych porównane są przy uwzględnieniu znaczenia przestrzeni jako istotnego zasobu w transakcjach gospodarczych pomiędzy postaciami.