En el número 183 de la revista, titulado "Voces y trayectorias laborales: explorando identidades y resistencias", se presentan diversos estudios sobre las condiciones laborales y las identidades de los trabajadores en diferentes contextos. Piedra analiza las experiencias de trabajadores de call centers en Costa Rica, explorando cómo estos empleos, aunque mejor remunerados que otros con menos requisitos de preparación, contribuyen a la precarización laboral y afectan la identidad colectiva y el bienestar emocional de los empleados. Quiroz investiga el tejido en cintura realizado por mujeres artesanas en Cajamarca, Perú, destacando su papel en la preservación de la memoria cultural y las identidades comunitarias, así como su resistencia cultural a través de las décadas. Zimbrón y Ojeda examinan la implementación del método Empleo con Apoyo en Mérida, México, enfocándose en las experiencias laborales de mujeres con discapacidad y la importancia de la sensibilización empresarial para facilitar su inclusión en el mercado laboral. Estos estudios revelan la necesidad de una mayor concientización y lucha colectiva por mejores condiciones laborales y el reconocimiento de identidades diversas en el ámbito profesional
Fil: Lucero, Jessica. Universidad de Buenos Aires. Secretaría de Asuntos Académicos. Buenos Aires, Argentina ; La educación como práctica social, involucra un proceso de profundas transformaciones en la vida de las personas. Como derecho humano y universal, recae sobre los Estados la obligación de garantizar el acceso de las personas a la educación, tan solo por su condición de tales. Con ese fin se desplegaron diversas políticas de expansión en la oferta universitaria para favorecer la equidad, la democratización y la inclusión de nuevos grupos sociales a la educación superior. Sin embargo, la compleja trama social, cultural y económica que subyace a estos procesos entre otros, parecen limitar los efectos pretendidos al reproducir las desigualdades originales. Los altos índices de abandono en los estudios universitarios y las bajas tasas de graduación dan cuenta de este fenómeno que se extiende a nivel global. Lo que generado una amplia producción académica centrada en los estudios de estos problemas que, si bien constituyen aportes imprescindibles, es necesario subrayar el carácter situacional que requiere su abordaje para el diseño de propuestas de intervención innovadoras. En este trabajo, se presenta un diseño evaluativo a partir del caso de un programa implementado en una institución universitaria de la Argentina para favorecer el egreso de estudiantes cuyas trayectorias académicas- con un 95% del plan de estudios aprobado- se habían interrumpido. Con la finalidad de lograr una comprensión interpretativa y holística sobre los resultados y alcances producidos por el programa, desde el enfoque de estudio de casos, y a partir del modelo de la evaluación iluminativa, se diseñó una estrategia evaluativa con apertura en dimensiones y variables que buscan dotar de validez a la propuesta. Finalmente, se establece un conjunto de consideraciones a tener en cuenta al momento de la implementación efectiva del diseño evaluativo, en atención a las audiencias involucradas.
El trabajo presenta una alternativa metodológica para analizar trayectorias de uso de suelo. Toma como caso de estudio y prototipo un análisis de los cambios en el uso del suelo a un nivel general de Argentina (región pampeana, NEA, NOA y Cuyo). El objetivo es obtener un mapa con la mayor resolución posible que permita detectar las siguientes situaciones: 1) zonas recientes de expansión de frontera agraria; 2) zonas de agricultura "consolidada" y 3) zonas recientes de expansión de urbanización. Este trabajo se centra especialmente en el desarrollo de la metodología aplicada y en un primer intento de validación de la misma. A partir de datos de la Agencia Espacial Europea (ESA) vinculados a la "Climate Change Initiative-Land" (ESA-CCI-LC) del período 1992-2020 se genera una clusterización de trayectorias de uso del suelo mediante distancias de edición (utilizadas para el análisis de secuencias). Se obtuvieron 29 tipos de trayectorias a nivel píxel validadas por análisis visuales, con performance aceptable para la detección de diferentes trayectorias.
<p>Referir a la pospandemia no implica desconocer la persistencia de sus consecuencias socioeconómicas sobre el total de la población. No obstante, gracias a medidas de prevención de contagios, detección del virus y vacunación, se ha logrado mejorar la situación epidemiológica.</p><p>La emergencia sanitaria evidenció diversas circunstancias de vulnerabilidad que, si bien ya afectaban a distintos colectivos –entre ellos, las juventudes–, se agravaron o tuvieron mayor visibilidad. Durante la pandemia se contó con información a nivel nacional, principalmente estadística, que permitió conocer acerca de las condiciones en que lxs jóvenes transitaban la crisis. Sin embargo, es interesante saber lo que sucede en cada territorio provincial. En ese sentido, desde el proyecto de investigación (Proico Nº 15-0418) "Juventudes contemporáneas: políticas, desafíos y tensiones", radicado en la Universidad Nacional de San Luis (UNSL), se decidió implementar una encuesta que abarcó distintos ejes de indagación. Como resultado de la misma, se obtuvieron datos sobre el trabajo de cuidados no remunerado que llevan a cabo al interior de sus hogares, y respecto de familiares, jóvenes mujeres. En rigor, en este texto se explorará la dimensión material del cuidado, a través de indagar su incidencia en el empleo, como también en el aspecto afectivo o emocional, que influye en los involucramientos sociales de las juventudes.</p> El artículo se inicia con un apartado metodológico que agrega algunas otras precisiones sobre la encuesta efectuada, continúa delineando la perspectiva teórica sobre los cuidados y luego se muestran las evidencias a las que se pudo acceder y las primeras "claves interpretativas", que se seguirán profundizando. Finalmente, se ofrece una conclusión que resume los puntos centrales y, al mismo tiempo, reflexiones acerca de esta etapa inicial de investigación.
[spa] Partint dels formalismes del gènere cartogràfic basat en la visió clàssica i geogràfica del mapa, fins arribar a l'actualitat, reivindicant la figura del mapa com a dispositiu capaç d'aportar propostes noves a partir de l'art contemporani. La cartografia artística ens permet desdir la representació única del món, esborrant els límits i fronteres dels territoris, convertint-se, d'aquesta manera, en una eina fortament vinculada a la subjectivitat de la seva executor capaç de transformar la realitat. En la present investigació, el context i la seva elecció marquen la seva potencialitat emancipadora. Situant la ciutat com un escenari perfecte per a tàctiques, usos i pràctiques, on l'artístic abandona la idea de mapa com un element unívoc i estàtic, oferint una cartografia caracteritzada per ser oberta, versàtil i dinàmica, en la qual el binomi social i polític és indiscernible. Al llarg de la present investigació, s'aborden les diferents formes en que la cartografia és utilitzada pels artistes i no artistes. Tractada com un dispositiu capaç de crear debats en que es discuteixen simbologies múltiples, capaç d'interpretar i traduir mitjançant formes visuals un discurs plural, resposta de les demandes de les noves relacions socials que interfereixen sobre el territori. L'artista que fa servir la cartografia com a mitjà assumeix rols lligats a la figura de l'etnògraf, traspassant els límits imposats i sent capaç de visibilitzar una realitat fins ara oculta o suprimida. Finalment, s'analitza com la cartografia s'ha diversificat en diferents tipologies, catalogant segons l'objecte d'estudi i les diferents formalitzacions d'aquesta. Fent major èmfasi en les cartografies de trajectòries i recorregut, l'inici ve de la mà dels situacionistes i la deriva. Basant-nos en aquesta tipologia vam realitzar l'anàlisi d'un barri caracteritzat pels seus conflictes i que es troba en procés de "sanejament". Tractem el Raval (Barcelona) a partir de diferents actuacions basades en la deriva. Analitzant la nova agencia política del territori, que sustenta, entre d'altres implicacions, la pèrdua de la memòria i història del barri i els que l'habiten. A partir de la investigació anterior sorgeixen un seguit de pràctiques espacials i poètiques que, mitjançant la cartografia, prefiguren les condicions d'acció col.lectiva i constitueixen un senyal d'identitat en el discurs artístic contemporani ; [eng] he following begins with the traditional cartographic norms, based on classical and geographic interpretations of maps and extends into modern times, in which the figure of the map is reclaimed as a tool to be interpreted as a means of contemporary art. Artistic cartography challenges the common representation of the world in a single way by erasing the limits and boundaries of territories, thus becoming a tool strongly linked to the subjectivity of its executor, whom can transform reality at his or her discretion. The general context leading up this emancipatory shift in cartographic history is explored in the following research. The city is evaluated as the ideal setting in which artists abandon the idea of the map as a universal and largely static element. In turn, cartography becomes quickly characterized as being versatile and dynamic, where social and political biases are less discernable. Additionally, the different ways in which the artist and non-artist utilize cartography are also addressed herein. Cartography is treated as a platform from which the traditional interpretation of systems of symbols are debated and discussed, resulting in a plural discourse about how visual expressions of territory respond in relation to new social norms and cultural influences. The artist, who uses cartography much akin to the role of the ethnographer, in overcoming the imposed limits of traditional cartography, can visualize a reality that was hidden or deleted up until very recently. Finally, an analysis of how cartography has diversified in different typologies by cataloguing them by object of study and its different formalizations is also explored herein. The research focuses on the cartography of trajectories and paths, whose origins come from the "Situacionists" movement. Via this methodology, an analysis of "El Raval", a neighborhood in Barcelona characterized by conflict and the process of "sanitation" is also explored. Specifically, the new political agency of territory, which involves, among other implications, the loss of memory and history of the neighborhood and of those in habiting it, is also reviewed. Concluding this research, a series of spatial and poetic practices arise, from which a prefigure of collective action conditions arise through cartography, ultimately building new signs of identity in the common discourse of contemporary art. From this research, a series of spatial and poetic practices arise which, through cartography, prefigure the conditions of collective action and build a sign of identity in the contemporary artistic discourse.
El tratamiento académico del municipio en El Colegio Mexiquense, A.C., a lo largo de tres décadas / Carlos F. Quintana Roldán -- Instituciones, desarrollo y democracia / Henio G. Millán Valenzuela -- Una reflexión sobre la historia de la sociología del desarrollo rural / Adriana H. Larralde Corona -- Casi tres lustros de transparencia en México y su correlativo en los gobiernos municipales / Cecilia Cadena Inostroza -- Mucho ruido y pocas nueces : tres décadas de la Ley de la Economía Social y Solidaria en México / Carola Conde Bonfil -- Visiones en el tiempo sobre la profesionalización de las organizaciones de la sociedad civil en México / Cristina Girardo Pierdominici -- Cambios y opciones de la investigación sobre el tercer sector / Gloria J. Guadarrama Sánchez