Powtarzalność nudy w opowiadaniu "Koniec" Jerzego Andrzejewskiego

In: Stan rzeczy: S Rz ; teoria społeczna, Europa Środkowo-Wschodnia ; półrocznik, Heft 2(11), S. 187-203

Abstract

Artykuł jest próbą spojrzenia na pochodzące z 1933 roku opowiadanie Koniec Jerzego Andrzejewskiego w kontekście wieloperspektywicznie ujętej nudy. W omawianym tekście nuda przejawia się przede wszystkim w rutynowych czynnościach, jakie wykonuje bohater. Ponieważ mężczyzna musi robić ciągle to samo, doświadcza takich negatywnych afektów jak złość, bezsilność czy nienawiść. Autor argumentuje, że tym, co napędza nudę, jest powtórzenie. Powtarzające się sytuacje, zdarzenia, uczucia zmuszają bohatera do przemyślenia sytuacji, w jakiej się znajduje. Chociaż Gielbard dostrzega swoją życiowa klęskę, nie potrafi odmienić swojego losu i przekroczyć nudy. Doświadczenie nudy determinują bowiem jego trudne relacje rodzinne, jak również sytuacja ekonomiczna, której nie sposób odmienić.