Ανελεύθερη Δημοκρατία και Αντιδημοκρατικός Φιλελευθερισμός

In: Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, Band 46, S. 1

Abstract

Η σύγχρονη αντίληψη περί δημοκρατίας συνθέτει ιστορικά δύο συστατικές συνιστώσες: αφενός τη δημοκρατική με στενή έννοια, που συνδέει την πλειοψηφική αρχή με τη λαϊκή κυριαρχία και αφετέρου τη φιλελεύθερη, που επιβάλλει το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες χρειάζονται και τα δύο στοιχεία για να λειτουργήσουν σωστά. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης κριτικής εντοπίζεται στην ανάδυση των «ανελεύθερων δημοκρατιών», δηλαδή στην άνοδο αυταρχικών καθεστώτων σε πολιτείες όπου διεξάγονται μεν εκλογές, αλλά το κράτος δικαίου αποδυναμώνεται. Ωστόσο, η αποδυνάμωση των δημοκρατιών μας σαφώς σχετίζεται και με την κυριαρχία νεοφιλελεύθερων πολιτικών που υπονομεύουν το δημοκρατικό στοιχείο με την υπονόμευση του κοινωνικού συμβολαίου του κράτους πρόνοιας και την αφαίρεση σημαντικών πολιτικών και οικονομικών αρμοδιοτήτων από τη σφαίρα λήψης δημοκρατικών αποφάσεων . Θεωρώ ότι αυτός ο «αντιδημοκρατικός φιλελευθερισμός» λειτουργεί ως καταλύτης για ανεστραμμένου είδωλο του, αυτό της «ανελεύθερης δημοκρατίας» και υποστηρίζω ότι οι δύο αυτές παράλληλες παθολογίες πρέπει να αντιμετωπιστούν όχι διακριτά αλλά ως κοινή απειλή για τα δημοκρατικά μας καθεστώτα.