Evaluation Of The Macroeconomic Stability Of Central And Eastern European Countries With A View Toward Their Membership In The European Union. Multidimensional Risk Analysis ; Ocena poziomu stabilności makroekonomicznej krajów Europy Środkowo-Wschodniej w sytuacji ich członkostwa w Uni Europejskiej. Wielowymiarowa analiza ryzyka

Open Access

Abstract

The economies of European countries have been undergoing constant turbulence for several years. This is the consequence of a range of factors, in particular: the 2007 crisis; violations of the convergence criteria and fiscal discipline; problems with the liquidity of international financial markets; depreciation of the euro currency; increasing unemployment in European Union Member States; the slow increase in productivity in the majority of EU economies; growing indebtedness of public finance sectors; problems with retirement schemes – in particular with correlation between their effectiveness and unemployment and low rate of natural increase. Thus, the author posits that it is important to analyse the key aspects related to these economic parameters which may affect this process in a significant way and decide the risk of its occurrence. This is the assumed aim of this work. The work shows the results of the author's own study, carried out with the use of different methods, such as the macroeconomic stabilisation pentagon, the Scoreboard, and Spearman's rank correlation coefficient. The variety of test methods employed results on one hand from the problem's complexity, and on the other from a profound analysis of all dependencies and risks resulting from this complexity. The conducted study shows that there is a significant correlation between the Scoreboard parameter imbalances and the intensity of crisis phenomena in case of violations of the acceptable thresholds in terms of current account balance, net international investment position, export market shares, nominal unit labour costs, real house prices, private sector debt, government debt, and the unemployment rate. The imbalances of these eight indicators may form an adverse macroeconomic environment favouring the occurrence of intense crisis phenomena, which means that they should be subject to special monitoring. The shapes of the macroeconomic stabilisation pentagon for CEEC economies in 2014 shows that none of the analysed countries is characterised by total filling of the pentagon. This means that the economic situation in these countries is not stable and requires constant monitoring. The figures related to all analysed indicators, apart from GDP, are characterised by a flattened shape, which is characteristic for such a situation. ; Gospodarka krajów Unii Europejskiej od kilku lat podlega ciągłym turbulencjom. Są one konsekwencją szeregu implikacji a w szczególności: kryzysu z 2007 roku, naruszania kryteriów konwergencji oraz dyscypliny fiskalnej, problemów w płynności międzynarodowych rynków finansowych, osłabienia waluty euro, rosnącego bezrobocia w krajach członkowskich Unii Europejskiej, niskiego wzrostu produktywności większości gospodarek unijnych, rosnącego zadłużenia sfery finansów publicznych, problemów z systemami emerytalnymi – a w szczególności: ich korelacji między ich efektywnością a bezrobociem i niskim przyrostem naturalnym. Dlatego zdaniem autora ważnym jest przeanalizowanie kluczowych aspektów związanych z tymi parametrami gospodarczymi, które w istotny sposób mogą rzutować na ten proces i które mogą stanowić o ryzyku jego wystąpienia. I taki jest przyjęty cel opracowania. W opracowaniu zaprezentowano wyniki badań własnych w tym zakresie z użyciem różnych metod takich jak: pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej, tabeli Scoreboard i współczynnika korelacji rang Spearmana. Różnorodność przyjętych metod badawczych wynika z jednej strony ze złożoności problemu; z drugiej zaś – dogłębnego przeanalizowania wszystkich zależności i ryzyka wynikającego z tej złożoności. Z przeprowadzonego badania wynika, że istotna zależność korelacyjna między występowaniem zakłóceń równowagi parametrów tabeli Scoreboard, a intensywnością zjawisk kryzysowych wystąpiła w przypadku naruszeń dopuszczalnych progów w zakresie: salda rachunku obrotów bieżących, międzynarodowej pozycja inwestycyjna netto, udziału w rynkach eksportowych, nominalnych jednostkowych kosztów pracy, realnych cen nieruchomości, długu sektora prywatnego, długu sektora instytucji rządowych i samorządowych i stopy bezrobocia. Zakłócenia równowagi tych ośmiu wskaźników mogą tworzyć niekorzystne środowisko makroekonomiczne sprzyjające występowaniu intensywnych zjawisk kryzysowych a to oznacza, że powinny one podlegać szczególnemu monitoringowi. Kształtowanie się pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej dla gospodarek krajów Europy Środkowo-Wschodniej w 2014 roku, pokazuje, że żaden z analizowanych krajów nie charakteryzuje się pełnym wypełnieniem pięciokąta. Oznacza to, że sytuacja gospodarcza w tych krajach nie jest stabilna i wymaga ciągłego monitorowania. W zakresie wszystkich analizowanych mierników – poza PKB – figury charakteryzują się typowym dla takiej sytuacji spłaszczonym kształtem.